Dinh Dưỡng Cho người bệnh COPD trong thời tiết lạnh
Thời tiết lạnh ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Nếu người bệnh ăn uống kém sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, giảm khối lượng cơ hô hấp gây bùng phát đợt cấp. Vậy người bệnh cần chú ý bảo vệ sức khỏe và ăn uống thế nào?
Cùng chúng tôi đến với chia sẻ một số lời khuyên quan trọng về dinh dưỡng cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) khi thời tiết trở lạnh từ Thạc sĩ Dinh dưỡng Đặng Thị Hoàng Khuê – Trưởng Khoa Dinh dưỡng – Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam.
1. Chú trọng cung cấp năng lượng
Thời tiết lạnh làm cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để giữ ấm, đồng thời người bệnh COPD thường tiêu hao nhiều năng lượng do khó thở. Vì vậy:
2. Tăng cường thực phẩm giàu protein
Như cá, thịt nạc, trứng, và đậu để duy trì cơ bắp và sức khỏe tổng thể. Lượng ăn 200-300g/ ngày. Hạn chế thịt đỏ <300g/ ngày.
3. Bổ sung chất béo tốt
Lựa chọn các loại: Acid béo Omega-3, Omega 9 (Có thể bảo vệ người hút thuốc lá mắc COPD, có tác dụng chống viêm) hạt chia; dầu hạt cải, quả óc chó, hạt lanh các loại rau lá xanh như rau bina, bông cải xanh, cải thìa, súp lơ, dầu ô-liu, cá béo (cá hồi, cá thu), và quả bơ. Lượng dầu <30g/ ngày.
Hạn chế mỡ động vật, phủ tạng động vật, thức ăn chiên xào. 4. Giảm lượng bột đường (cơm, bún, mì, khoai, củ, bánh kẹo, ….):
-Tránh ăn quá nhiều các chất bột đường ( cơm, các loại bánh và sản phẩm chế biến từ khoai củ, ngũ cốc…), nhất là quá nhiều trong 1 bữa ăn. Ăn khoảng 200 – 300 g gạo/ ngày ( 100 g gạo ≈ 2 lưng bát cơm con) , nếu ăn các thực phẩm khác thay thế gạo thì cần phải bớt số lượng gạo đi.
Chọn thực phẩm lành mạnh như: ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau
Hạn chế đồ ăn có nhiều carbonhydrate chứa nhiều đường đơn như: bánh quy, khoai tây chiên, kẹo…
Bữa phụ thay bằng đồ ăn chứa protein và chất béo lành mạnh: Quả bơ, hạnh nhân…
5. Cung cấp đủ vitamin và khoáng chất
Người bệnh COPD có nguy cơ loãng xương (do dùng thuốc, lối sống thụ động và ít tiếp xúc ánh nắng mặt trời). Chọn thực phẩm giàu canxi giúp bệnh nhân giúp xương khỏe mạnh. Nguồn tốt của các chất dinh dưỡng này là thực phẩm làm từ sữa (sữa, phô mai, sữa chua,) và thực phẩm được bổ sung canxi và Vitamin D (Rất cần thiết trong mùa đông khi ánh sáng mặt trời giảm, có thể bổ sung qua trứng, sữa, hoặc các loại thực phẩm bổ sung..). Các dạng canxi không từ sữa bao gồm rau lá xanh, cam, hạnh nhân và đậu.
Vitamin C, E, và kẽm: Giúp tăng cường miễn dịch, chống lại nhiễm trùng đường hô hấp. Có thể tìm thấy trong trái cây họ cam quýt, kiwi, các loại hạt và rau lá xanh. Lượng rau 300-400g/ ngày. Trái cây 200g/ ngày.
6. Duy trì đủ nước
Uống đủ nước để giữ ẩm cho đường hô hấp, giảm đờm và làm dễ thở hơn. Nên uống 1.5-2 lít nước mỗi ngày (6-8 ly nước), tránh đồ uống có cồn hoặc caffeine vì chúng có thể gây mất nước.
7. Hạn chế muối và thực phẩm gây đầy hơi
- Giảm muối để tránh tình trạng giữ nước, gây áp lực lên phổi.
- Hạn chế thực phẩm như đậu, bắp cải, và nước uống có gas vì có thể gây đầy hơi, làm nặng thêm khó thở.
Ăn thành nhiều bữa nhỏ
Người bệnh COPD thường cảm thấy mệt mỏi khi ăn quá nhiều trong một bữa. Hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày để đảm bảo hấp thụ đủ dinh dưỡng mà không gây khó chịu. Chế biến thức ăn dễ tiêu hóa
Giữ ấm cơ thể và không bỏ bữa
Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ biến chứng. Hãy đảm bảo ăn đủ bữa, đặc biệt là bữa sáng để duy trì nhiệt độ cơ thể và năng lượng.
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp với giữ ấm cơ thể và duy trì tập luyện nhẹ nhàng sẽ giúp người bệnh COPD đối phó tốt hơn trong thời tiết lạnh. Nếu cần tư vấn chi tiết, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ.
Ngưng hút thuốc lá
Một số lưu ý trong quá trình ăn
-Cần làm sạch đường thở trước khi ăn
- Khi ăn uống cũng tiêu hao năng lượng à nên nghỉ ngơi 15-20 phút sau ăn
- Ngồi dậy sau ăn giúp tiêu hóa tốt hơn và giảm áp lực lên phổi.
- Ăn các bữa nhỏ thường xuyên
- Ăn bữa ăn lớn khi đỡ mệt mỏi hơn.
- Uống đủ nước (6-8 cốc/ngày)
- Tăng cường chất xơ: ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây…
- Tập thể dục
- Thay đổi kết cấu: thực phẩm mềm, soup, bánh pudding, chuối…